سکته قلبی یکی از شایعترین و در عین حال خطرناکترین بیماریهای قلب و عروق در سراسر جهان است. با وجود اینکه سالها تصور میشد سکته قلبی بیشتر مردان را درگیر میکند، امروزه مطالعات علمی نشان دادهاند که این بیماری در زنان نیز شیوع بالایی دارد، اما با علائم، عوامل خطر و حتی روند تشخیص متفاوتی بروز میکند. درک درست تفاوت سکته قلبی در زنان و مردان میتواند نقش مهمی در تشخیص زودهنگام، درمان مؤثر و کاهش مرگومیر داشته باشد.
سکته قلبی چیست و چگونه رخ میدهد؟
سکته قلبی یا انفارکتوس میوکارد زمانی اتفاق میافتد که جریان خونرسانی به بخشی از عضله قلب بهطور ناگهانی کاهش یافته یا قطع شود. این اتفاق معمولاً به دلیل انسداد عروق کرونری ناشی از تجمع پلاکهای چربی رخ میدهد. در صورت عدم مداخله سریع توسط دکتر قلب، آسیب جدی یا حتی دائمی به عضله قلب وارد میشود.
تفاوت سکته قلبی در زنان و مردان از نظر شیوع
اگرچه مردان در سنین پایینتری دچار سکته قلبی میشوند، اما زنان معمولاً در سنین بالاتر و بهویژه پس از یائسگی در معرض خطر قرار میگیرند. کاهش هورمون استروژن پس از یائسگی، یکی از دلایل افزایش خطر سکته قلبی در زنان است. با این حال، مرگومیر ناشی از سکته قلبی در زنان در بسیاری موارد حتی بیشتر از مردان گزارش شده است.
تفاوت علائم سکته قلبی در زنان و مردان
یکی از مهمترین جنبههای تفاوت سکته قلبی در زنان و مردان، تفاوت در علائم بالینی است.
علائم شایع سکته قلبی در مردان
- درد شدید و فشاری در قفسه سینه
- انتشار درد به بازوی چپ یا فک
- تعریق سرد
- تنگی نفس
- تهوع و سرگیجه
این علائم کلاسیک معمولاً باعث میشود مردان سریعتر به اورژانس مراجعه کنند.
علائم سکته قلبی در زنان
در زنان، سکته قلبی ممکن است با علائم غیر معمول و گمراهکنندهتری بروز کند:
- خستگی شدید و غیرعادی
- تنگی نفس بدون درد واضح قفسه سینه
- درد در ناحیه پشت، گردن یا شانه
- حالت تهوع یا سوءهاضمه
- اضطراب یا احساس فشار خفیف در سینه
به همین دلیل، بسیاری از زنان یا علائم را نادیده میگیرند یا آن را به مشکلات گوارشی و استرس نسبت میدهند.
تفاوت عوامل خطر سکته قلبی در زنان و مردان
برخی عوامل خطر در هر دو جنس مشترک هستند، اما تأثیر آنها میتواند متفاوت باشد.
عوامل خطر مشترک
- فشار خون بالا
- دیابت
- چربی خون بالا
- مصرف سیگار
- کمتحرکی
عوامل خطر برجسته در زنان
- دیابت (خطر بالاتر نسبت به مردان)
- فشار خون بارداری
- یائسگی زودرس
- سندرم تخمدان پلیکیستیک
- استرسهای مزمن روانی
- بررسی دقیق این عوامل توسط دکتر قلب نقش کلیدی در پیشگیری از سکته قلبی دارد.
تفاوت تشخیص سکته قلبی در زنان و مردان
تشخیص سکته قلبی در مردان معمولاً سریعتر انجام میشود زیرا علائم کلاسیک دارند. در مقابل، در زنان به دلیل علائم غیر اختصاصی، ممکن است تشخیص با تأخیر صورت گیرد.
در فرآیند تشخیص، پزشک از موارد زیر استفاده میکند:
- نوار قلب (ECG)
- آزمایش آنزیمهای قلبی
- اکوکاردیوگرافی
- تستهای تصویربرداری تکمیلی
درک تفاوتهای جنسیتی به دکتر قلب کمک میکند که حتی علائم خفیف را نیز جدی بررسی کند.
تفاوت درمان سکته قلبی در زنان و مردان
اصول درمان سکته قلبی در هر دو جنس مشابه است و شامل:
- داروهای ضد لخته
- باز کردن رگ مسدود شده (آنژیوپلاستی)
- کنترل عوامل خطر
اما برخی مطالعات نشان دادهاند که زنان کمتر از مردان به درمانهای تهاجمی ارجاع داده میشوند، که این موضوع اهمیت مراجعه به مراکز تخصصی قلب و عروق را بیشتر میکند.
نقش مراجعه بهموقع به دکتر قلب
صرفنظر از جنسیت، مراجعه زودهنگام به دکتر قلب در هنگام مشاهده علائم مشکوک میتواند جان بیمار را نجات دهد. بهویژه زنان باید نسبت به علائم غیرمعمول حساستر باشند و آنها را نادیده نگیرند.
دریافت مشاوره تخصصی و بررسیهای دورهای قلب، مخصوصاً در افراد پرخطر، نقش کلیدی در پیشگیری از سکته قلبی دارد. برای آشنایی بیشتر با خدمات قلب و عروق میتوانید به صفحه اصلی مراجعه کنید.
جمعبندی
تفاوت سکته قلبی در زنان و مردان تنها به زمان بروز بیماری محدود نمیشود، بلکه شامل علائم، عوامل خطر، نحوه تشخیص و حتی پیامدهای درمان نیز هست. آگاهی از این تفاوتها به بیماران و پزشکان کمک میکند تا تصمیمات دقیقتر و بهموقعتری بگیرند. افزایش آگاهی عمومی، مراجعه زودتر به دکتر قلب و انجام معاینات منظم میتواند نقش مؤثری در کاهش عوارض و مرگومیر ناشی از سکته قلبی در هر دو جنس ایفا کند.