واریس یکی از شایعترین بیماریهای عروقی است که به دلیل اختلال در عملکرد دریچههای وریدی و بازگشت خون ایجاد میشود. با وجود اینکه بسیاری از افراد، واریس را صرفاً یک مشکل ظاهری میدانند، اما این بیماری میتواند اشکال مختلفی داشته باشد که برخی از آنها خطرناکتر هستند. شناخت این موضوع که تفاوت واریس سطحی و عمقی چیست نقش مهمی در تشخیص بهموقع، انتخاب روش درمان مناسب و جلوگیری از عوارض جدی دارد.
واریس چیست و چگونه ایجاد میشود؟
واریس به گشاد و پیچخورده شدن سیاهرگها گفته میشود که معمولاً در اندام تحتانی، بهویژه پاها، دیده میشود. در حالت طبیعی، دریچههای داخل سیاهرگها مانع از بازگشت خون میشوند، اما زمانی که این دریچهها ضعیف یا تخریب شوند، خون در رگها تجمع پیدا کرده و باعث ایجاد واریس میشود.
بسته به محل درگیری رگها، بیماری به دو نوع اصلی تقسیم میشود که در دستهبندی انواع واریس قرار میگیرند: واریس سطحی و واریس عمقی.
واریس سطحی چیست؟
واریس سطحی به درگیری سیاهرگهایی گفته میشود که در نزدیکی سطح پوست قرار دارند. این نوع واریس شایعترین شکل بیماری است و اغلب با تغییرات ظاهری مشخص شناخته میشود.
ویژگیهای واریس سطحی
- برجسته و قابل مشاهده روی پوست
- رنگ آبی، بنفش یا سبز
- پیچخورده و متسع
- معمولاً بدون خطر جدی برای حیات
واریس سطحی اغلب باعث درد، سنگینی پا، خارش یا احساس خستگی میشود، اما بهندرت با عوارض جدی همراه است.
واریس عمقی چیست؟
واریس عمقی به درگیری سیاهرگهایی گفته میشود که در عمق عضلات پا قرار دارند. این نوع واریس معمولاً با چشم قابل مشاهده نیست و تشخیص آن نیازمند بررسیهای تخصصیتر است.
ویژگیهای واریس عمقی
- رگها قابل مشاهده نیستند
- معمولاً با تورم پا همراه است
- احتمال ایجاد درد عمیق و مداوم
- خطر بروز عوارض جدی بیشتر است
واریس عمقی ممکن است زمینهساز لخته شدن خون (ترومبوز ورید عمقی) شود که یک وضعیت بالقوه خطرناک محسوب میشود.
تفاوت واریس سطحی و عمقی چیست؟
برای درک بهتر این موضوع که تفاوت واریس سطحی و عمقی چیست، چند معیار مهم را بررسی میکنیم:
۱. محل قرارگیری رگها
- در واریس سطحی، رگها نزدیک به پوست هستند
- در واریس عمقی، رگها در عمق عضلات قرار دارند
۲. ظاهر بالینی
- واریس سطحی اغلب قابل مشاهده است
- واریس عمقی ممکن است هیچ نشانه ظاهری نداشته باشد
۳. میزان خطر
- واریس سطحی معمولاً خطر کمتری دارد
- واریس عمقی میتواند منجر به عوارض جدی مانند لخته خون شود
۴. روش تشخیص
- واریس سطحی اغلب با معاینه بالینی تشخیص داده میشود
- واریس عمقی نیاز به سونوگرافی داپلر دارد
علائم و نشانهها در انواع واریس
علائم واریس بسته به نوع آن متفاوت است:
علائم واریس سطحی
- درد خفیف تا متوسط
- احساس سنگینی در پا
- خارش پوست
- تشدید علائم در پایان روز
علائم واریس عمقی
- تورم یکطرفه یا دوطرفه پا
- درد عمقی و مبهم
- تغییر رنگ پوست
- احساس گرمی در اندام
توجه به این علائم میتواند در تشخیص زودهنگام بیماری بسیار مؤثر باشد.
روشهای تشخیص واریس سطحی و عمقی
برای تشخیص دقیق و افتراق بین انواع واریس، پزشک از روشهای زیر استفاده میکند:
- معاینه بالینی
- شرح حال دقیق بیمار
- سونوگرافی داپلر عروق پا
سونوگرافی داپلر بهعنوان استاندارد طلایی تشخیص واریس عمقی شناخته میشود و اطلاعات دقیقی از جریان خون و سلامت دریچهها ارائه میدهد.
تفاوت درمان واریس سطحی و عمقی
درمان واریس بسته به نوع و شدت آن متفاوت است.
درمان واریس سطحی
- اصلاح سبک زندگی
- استفاده از جوراب واریس
- اسکلروتراپی
- لیزر درمانی
درمان واریس عمقی
- درمان دارویی
- کنترل عوامل خطر
- پیگیری منظم توسط پزشک
- در موارد خاص، درمانهای تخصصی عروقی
انتخاب روش درمانی باید حتماً تحت نظر پزشک متخصص و پس از بررسی کامل انجام شود.
آیا واریس عمقی خطرناکتر است؟
در پاسخ به این سؤال باید گفت بله. واریس عمقی به دلیل احتمال ایجاد لخته خون و آمبولی ریوی، نسبت به واریس سطحی جدیتر تلقی میشود. به همین دلیل، تشخیص زودهنگام و پیگیری درمانی اهمیت بالایی دارد.
اهمیت مراجعه به پزشک متخصص
صرفنظر از نوع واریس، مراجعه به پزشک متخصص قلب و عروق یا عروق محیطی برای بررسی دقیق ضروری است. بررسی بهموقع میتواند از پیشرفت بیماری و بروز عوارض جلوگیری کند. برای آشنایی بیشتر با خدمات تشخیصی و درمانی، میتوانید به صفحه اصلی مراجعه کنید.
جمعبندی
درک این موضوع که تفاوت واریس سطحی و عمقی چیست به بیماران کمک میکند تا با آگاهی بیشتری نسبت به علائم خود اقدام کنند. واریس سطحی معمولاً خوشخیمتر است، اما واریس عمقی میتواند با خطرات جدی همراه باشد. تشخیص صحیح، انتخاب روش درمان مناسب و پیگیری منظم پزشکی، کلید کنترل و درمان موفق انواع واریس است.