زمانی که برای یک معاینه ساده یا بررسی تپش قلب به پزشک مراجعه میکنید و در پایان نسخه، دستور انجام “اکوکاردیوگرافی” را میبینید، شاید اولین سوالی که در ذهنتان ایجاد شود این باشد: “چرا؟ آیا مشکل جدی دارم؟”. نگرانی در چنین شرایطی طبیعی است، اما باید بدانید که تجویز تست اکو لزوماً به معنای وجود یک بیماری خطرناک نیست. در واقع، این تست یکی از استانداردترین ابزارهای تشخیصی است که پزشک برای اطمینان از سلامت موتورخانه بدن شما، یعنی قلب، به آن نیاز دارد.
در این مقاله قصد داریم به طور دقیق بررسی کنیم که چه علائم و شرایطی باعث میشود یک دکتر قلب در نارمک یا هر متخصص دیگری، انجام این تصویربرداری را ضروری بداند. دانستن این دلایل به شما کمک میکند تا با آرامش بیشتری فرآیند درمان را طی کنید.
اکوکاردیوگرافی چه چیزی را نشان میدهد که نوار قلب نشان نمیدهد؟
بسیاری از بیماران میپرسند: “من که نوار قلب (ECG) دادم، چرا دوباره باید اکو شوم؟”. پاسخ ساده است. نوار قلب تنها فعالیت الکتریکی قلب را ثبت میکند (مثل سیمکشی برق ساختمان)، اما اکوکاردیوگرافی ساختار فیزیکی و مکانیکی قلب را نشان میدهد (مثل دیوارها، لولهکشی و پمپ آب).
با استفاده از امواج صوتی، پزشک میتواند حرکت دریچهها، ضخامت دیوارههای قلب، وجود لخته خون و قدرت پمپاژ را به صورت زنده ببیند. بنابراین، اگر پزشک به چیزی فراتر از ریتم قلب مشکوک باشد، حتماً اکو را تجویز میکند.
۷ دلیل اصلی تجویز اکوکاردیوگرافی
اگر پزشک برای شما این تست را نوشته است، احتمالاً یکی از موارد زیر دلیل آن بوده است:
۱. شنیدن صدای غیرطبیعی (سوفل قلبی):
شایعترین دلیل ارجاع بیماران برای اکو، شنیدن صدای “هو هو” یا “فوت کردن” در حین گوش دادن به قلب با گوشی پزشکی است. این صدا که به آن “سوفل” میگویند، ممکن است ناشی از جریان خون متلاطم در دریچههای قلب باشد. اکو دقیقاً نشان میدهد کدام دریچه (میترال، آئورت و…) دچار تنگی یا گشادی (نارسایی) شده است.
۲. بررسی علت تنگی نفس و ورم پا:
اگر با کمی پیادهروی دچار تنگی نفس میشوید یا پاهایتان ورم میکند، پزشک باید بداند که آیا این مشکل مربوط به ریه است یا قلب. نارسایی قلبی (زمانی که قلب نمیتواند خون کافی پمپاژ کند) یکی از دلایل اصلی این علائم است. در صفحه خدمات اکوکاردیوگرافی ما توضیح دادهایم که چگونه با اندازهگیری کسر جهشی (EF)، قدرت عضله قلب در پمپاژ خون دقیقاً محاسبه میشود.
۳. فشار خون بالا (Hypertension):
فشار خون بالا قاتل خاموش است. اگر سالها فشار خون کنترل نشده داشته باشید، عضله قلب برای غلبه بر این فشار مجبور است ضخیمتر شود (هایپرتروفی). این ضخیم شدن باعث سفتی دیواره قلب میشود. پزشک با انجام اکو بررسی میکند که آیا فشار خون آسیبی به بافت قلب وارد کرده است یا خیر.
۴. درد قفسه سینه یا سابقه سکته قلبی:
همه دردهای قفسه سینه مربوط به قلب نیستند، اما برای رد کردن احتمالات خطرناک، انجام اکو ضروری است. همچنین اگر فردی قبلاً سکته قلبی کرده باشد، بخشی از عضله قلب او ممکن است از کار افتاده باشد. اکوکاردیوگرافی نشان میدهد کدام بخش از قلب حرکت نمیکند و وسعت آسیب چقدر است.
۵. تپش قلب و آریتمی:
احساس اینکه قلبتان میریزد یا خیلی تند میزند، نیاز به بررسی دارد. برخی آریتمیها باعث ایجاد لخته خون در دهلیزهای قلب میشوند. اکو به پزشک اطمینان میدهد که لختهای در قلب وجود ندارد که با بازگشت ریتم طبیعی، به سمت مغز حرکت کند (جلوگیری از سکته مغزی).
۶. بررسیهای پیش از عمل جراحی:
اگر قرار است یک جراحی سنگین (حتی غیر قلبی مثل جراحی ارتوپدی یا روده) انجام دهید و سن شما بالاست یا ریسک فاکتور دارید، متخصص بیهوشی نیاز دارد بداند آیا قلب شما تحمل فشار بیهوشی و جراحی را دارد یا خیر.
۷. بیماریهای مادرزادی:
گاهی اوقات بزرگسالان متوجه میشوند که سالها با یک سوراخ کوچک در قلبشان (مثل ASD) زندگی کردهاند و خبر نداشتند. علائم مبهم خستگی یا میگرن میتواند پزشک را به سمت تجویز اکو برای یافتن این نقایص سوق دهد.
چرا مراجعه به متخصص در منطقه خودتان مهم است؟
بیماریهای قلبی شوخیبردار نیستند و زمان در تشخیص آنها طلایی است. ساکنین شرق تهران اغلب به دنبال یک دکتر قلب در نارمک هستند تا بتوانند بدون اتلاف وقت در ترافیک مرکز شهر، چکاپهای دورهای خود را انجام دهند. دسترسی سریع به مرکز درمانی باعث میشود در صورت بروز علائم حاد، بتوانید در کمترین زمان ممکن تشخیص درست را دریافت کنید.
کلینیک ما در منطقه نارمک با فراهم کردن محیطی آرام و تجهیزات مدرن، این امکان را فراهم کرده تا دقیقترین خدمات تشخیصی را در نزدیکی محل سکونت خود دریافت کنید.
آیا انجام مکرر اکو خطرناک است؟
خیر. برخلاف سیتیاسکن یا عکس رادیولوژی، در اکوکاردیوگرافی هیچ اشعهای وجود ندارد. این تست کاملاً بر اساس امواج صوتی (Ultrasound) کار میکند. بنابراین اگر پزشک برای پایش روند درمان شما، تجویز کرد که هر ۶ ماه یا یک سال این تست را تکرار کنید، نگران عوارض جانبی نباشید. این تکرار برای مقایسه وضعیت فعلی قلب با گذشته و اطمینان از موثر بودن داروهاست.
آمادگی برای انجام تست
خبر خوب این است که برای انجام اکوی معمولی (Transthoracic) نیاز به هیچ آمادگی خاصی ندارید. نه نیاز به ناشتا بودن است و نه قطع داروها. تنها کافیست آرامش خود را حفظ کنید، زیرا استرس میتواند ضربان قلب را به صورت کاذب بالا ببرد. فرآیند انجام تست معمولاً بین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول میکشد و بلافاصله پس از آن میتوانید به فعالیتهای روزمره خود بازگردید.
نتیجهگیری
تجویز اکوکاردیوگرافی توسط پزشک، گامی هوشمندانه برای پیشگیری از حوادث ناگوار قلبی است. این تست پنجرهای شفاف به روی عملکرد قلب باز میکند و به سوالات مبهم درباره دردها و تنگینفسها پاسخ قطعی میدهد. اگر ساکن شرق تهران هستید و هر یک از علائم ذکر شده را دارید، میتوانید به کلینیک دکتر مریم سرداری مراجعه کنید. ما با دقت و وسواس علمی، سلامت قلب شما را تضمین میکنیم.
برای دریافت نوبت اینترنتی و مشاهده ساعات کاری، لطفاً به صفحه اصلی سایت مراجعه فرمایید. قلب شما، امانت ارزشمندی است که نیاز به مراقبت حرفهای دارد.